DİL VE YARATICILIK
MAYIS 2007, 1. SAYI

MODERN DİL VE ANLAM KAVRAYIŞININ BİZE ÖĞRETTİKLERİ

R. Levent Aysever

Bu yazı, modern dil ve anlam kavrayışından çıkarılabilecek derslerin neler olabileceği sorusuna bir yanıt arama girişimidir. Modern dil ve anlam kavrayışı, konuşan kişiyi temele alan bir bakışı içerir. Bundan başka, dilsel anlatımların uylaşımla belirlenmiş belli anlamları olduğu savı da bu kavrayışın önemli bir parçasıdır. Düşünce tarihinde dil ve anlam kavramlarına bu açılardan yaklaşan dört kuramsal yaklaşım olduğunu söyleyebiliriz: zihinci kuram; göndergeci kuram; davranışçı kuram; kullanımcı kuram. Dil ve anlam konusunda birbirinden farklı bunca düşünceden, bizim bugün içinde bulunduğumuz iletişimsizlik durumundan, kimsenin kimseyi anlamaya, kimsenin kimseye belli bir şey anlatmaya çalışmadığı bir durumdan kurtaracak hangi dersler çıkarılabilir? Dil ve anlam konusunda ortaya atılan bütün bu modern kuramlar, dile ve anlama ilişkin hangi gözardı edilemez gerçeklikleri içeriyor?

Anahtar Sözcükler: Zihinci kuram; göndergeci kuram; davranışçı kuram; kullanımcı kuram.